Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Iris foetidissima & Lavandula latifolia

fotò
fotò
Coutello(-pudènto)

Iris foetidissima

Iridaceae

Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.

Descripcioun :
Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.

Usanço :
La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Bos fres - Ribiero - Baragno - Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753

fotò
fotò
Espi

Lavandula latifolia

Lamiaceae Labiaceae

Àutri noum : Espiguet, Espic, Lavando.

Noms en français : Lavande aspic, Grande Lavande.

Descripcioun :
L'espi èi la lavando de Basso-Prouvènço. Se rescontro dins li relarg roucassous e secarous. Flouris tre lou mes de Jun. Se destrìo de la lavando fino de soun espigo mens flourido e subretout de si fueio mai largo. En mai d'acò la cambo èi ramificado, coume lou lavandin.

Usanço :
L'espi èi pas trop recerca pèr la perfumarié au contro de la lavando. Pòu servi coume sabourun (flour e jóuini fueio). Es uno planto proun vertuouso. L'òli sèr pèr sougna li plago e li macaduro, ajudo à digeri e à durbi l'apeti, fai pissa e tuo li vèrme. Es encaro coulagogo, antispasmoudico, diuretico e sudorifico.

Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Lavandula
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae


Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à setèmbre

Liò : Garrigo - Tepiero seco - Paret - Pinedo
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Lavandula latifolia Medik., 1784

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CC
C
CC
CC
RR
R
R
R

Iris foetidissima & Lavandula latifolia

C
CC
R
R
R
ges
ges
ges

Coumpara Coutello(-pudènto) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Espi emé uno autro planto

fotò